Davacı … tarafından, davalı … Belediye Başkanlığı aleyhine 31/12/2010 gününde verilen dilekçe ile haksız fiil nedeniyle maddi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne dair verilen 16/04/2015 günlü direnme kararının Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından süresi içinde istenilmesi üzerine direnme kararını inceleyen Hukuk Genel Kurulunun 29/01/2019 gün ve 2017/4-1410-2019/33 sayılı ilamıyla direnme kararı yerinde bulunarak esasa ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın Dairemize gönderilmesinin ardından 6763 sayılı Kanun”un 45. maddesi ile 6100 sayılı HMK”na eklenen geçici 4/1. maddesi gereği temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Mahkeme gerekçeli kararında, dava tarihinin 31/12/2010 olarak yazılması gerekirken 03/03/2015 tarihi olarak yazılması mahallinde düzeltilebilir maddi hata olarak görülmekle bozma sebebi yapılmamıştır.
Dava, idarenin haksız eylemine dayalı olarak, kum bedeli ve ecri misil tazminatı istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş; karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili; müvekkilinin Yemliha Kasabası, Köy içi mevkii, 1649 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, davalı belediyece davacıya bilgi verilmeksizin taşınmazın yaklaşık 14.000 m²”lik bölümünden inşaat işlerinde kullanılmak üzere kum aldığını, kum alınması nedeniyle müvekkilinin tarlasını ekip biçemez hale geldiğini belirterek, oluşan zararın davalı idareden tazmini isteminde bulunmuştur.
Davalı … vekili; uyuşmazlığın çözümünde idari yargının görevli olduğunu, davalının kamu kuruluşu olduğunu ve vatandaşlara karşı kötü niyetli işlemler yapmasının mümkün olmadığını, davacının talep ettiği tazminat miktarının çok yüksek olduğunu belirterek, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne dair verilen ilk karar, Dairemizce yargı yargı yolunun görevli olduğu gerekçesiyle yargı yolu nedeniyle bozulmuş, yerel mahkemenin direnme kararı vermesinin ardından Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 29/01/2019 gün, 2017/4-1410 esas ve 2019/33 karar sayılı ilamıyla davanın hukuki niteliğinin haksız fiilden kaynaklanan tazminat davası olduğu ve bu niteliğine göre adli yargının görev alanında kaldığı gerekçesiyle uyuşmazlığın esasına ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın Dairemize gönderilmesine karar verilmiştir.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporlarında taşınmazdan alınan kum ve eski hale getirilme bedeli ile iki yıllık kazanç kaybı hesaplandığı ancak zarar gören alanın değeri hakkında herhangi bir inceleme ve belirleme yapılmadığı anlaşılmıştır. Tazminat sorumluluğunun kapsamı, gerçek zarar ile sınırlı olup; zarar da, haksız eylemden önceki ve sonraki durum arasındaki farktan ibarettir. Gerçek zararın giderilmesi ilkesi çerçevesinde eski hale getirme bedeli ve kazanç kaybı istenilebilir. Ancak yine aynı ilke çerçevesinde taşınmazın sürüm değeri de göz önünde tutulmalıdır. Dairemizin yerleşik uygulamalarına göre, eski hale getirme bedeli taşınmazın gerçek değerinin üzerinde ise eski hale getirme bedeline değil, gerçek değere hükmedilmesi gerekir. Şu halde; zarar gören taşınmaz alanının sürüm (rayiç) değeri de belirlenerek, açıklandığı şekilde karşılaştırmalı şekilde değerlendirme yapılarak sonucuna ve dosya kapsamına göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya uygun düşmemiş, bu durum kararın bozulmasını gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın, yukarıda gösterilen nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalının diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 07/10/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.